Ο ρόλος του ιωδίου στον οργανισμό
Ο ρόλος του ιωδίου είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς αποτελεί βασικό ιχνοστοιχείο για την φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού. Το ιώδιο συγκεντρώνεται στο θυροειδή αδένα, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την έκκριση ορμονών, με σημαντικότερη απ’ αυτές τη θυροξίνη(Τ4) και την τριωδοθυρονίνη (Τ3). Ο μηχανισμός δράσης των θυρεοειδικών ορμονών περιλαμβάνει την ανάπτυξη, τον βασικό μεταβολισμό, την μεταφορά οξυγόνου και τον μεταβολισμό των υδατανθράκων. Το ιώδιο αποτελεί βασικό ιχνοστοιχείο του ανθρώπινου σώματος, στο οποίο υπάρχει φυσιολογικά 14mg ιωδίου.
Τα τρόφιμα πλούσια σε ιώδιο είναι τα φύκια, τα οστρακοειδή, τα θαλασσινά και τα λαχανικά που καλλιεργούνται σε εδάφη πλούσια σε ιώδιο. Επίσης, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά. Στις φτωχές πηγές ιωδίου ανήκουν τα δημητριακά, τα φρούτα και τα όσπρια. Ωστόσο, αρκετά επεξεργασμένα τρόφιμα είναι εμπλουτισμένα με ιώδιο π.χ. προϊόντα της αρτοβιομηχανία.
Διαιτητικές απαιτήσεις σε ιώδιο
Οι απαιτησεις σε ενήλικες είναι 150 mg ιώδιο/ ημέρα και αυξάνονται κατα την διάρκεια της εγκυμοσύνης(175/ημέρα) και του θηλασμού(200/ημέρα).
Στις περισσότερες περιοχές, υπάρχει επαρκή ποσότητα ιωδίου στο πόσιμο νερό που καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού ιώδιο. Σε σπάνιες περιπτώσεις έλλειψης ιωδίου μπορεί να εμφανιστεί ήπια έως βαρία μορφή βρογχοκήλη.
Το ιώδιο μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα μικροθρεπτικά συστατικά. Η πιο σημαντική αλληλεπίδραση του ιωδίου είναι αυτή με το σελήνιο. Η επαρκής πρόσληψη σεληνίου είναι απαραίτητη για την ρύθμιση των θυρεοειδικών ορμονών και για την ανάπτυξη του ατόμου. Ο υποθυρεοειδισμός σχετίζεται και με την έλλειψη χαλκού, ψευδαργύρου, σιδήρου και βιταμίνης Α.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ανέχονται αρκετά μεγάλες προσλήψεις ιωδίου, καθώς ο θυρεοειδής αδένας μπορεί αποβάλει το παραπάνω ιώδιο από τον οργανισμό. Το χαμηλότερο επίπεδο ιωδίου είναι περίπου 1700μg/ημέρα και μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα. Δόση πάνω από 2gr θεωρείται τοξική για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Σε περίπτωση έλλειψης ή τοξικότητας θα συνιστούσα την επίσκεψη σε ένα πτυχιούχο διατροφολόγο ώστε να δώσει ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα διατροφής που θα καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού σε ενέργεια, βιταμίνες και μέταλλα και θα εξασφαλίσει την σωματική, πνευματική και ψυχική υγεία.
Βιβλιογραφία
- https://www.health.harvard.edu/staying-healthy/the-best-foods-for-vitamins-and-minerals
- Παπανικολάου Γ.(2009), Σύγχρονη διατροφή και διαιτολογία, έβδομη Έκδοση, Εκδόσεις Θυμάρι.
- Σφλώμος Κ.(2011), Χημεία τροφίμων με στοιχεία διατροφής, Τόμος 2, Δευτερη έκδοση,
- Gibney M.J., Elia M., ljungqvist O., Dowsett J., (2010), Κλινική διατροφή, Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιανου Α.Ε.
- Leung AM. & Braverman LE. (2014) Consequences of excess iodine. Available from : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24342882
- WHO/FAO (2001). Human Vitamin and Mineral Requirements Report of a Joint FAO/WHO expert consultation, Bangkok, Thailand. Food and Agriculture Organization of the United Nations. World Health Organization. Food and Nutrition Division FAO Rome.
- Fiore E., Latrofa F., Vitti P.(2015) Iodine, thyroid autoimmunity and cancer. Available from : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25960959
- Han JH., Wu L., Yu SL., Fang HL., Kamg WM., Cheng XQ., Lu J., Yu JC., Qiu L.(2015) Values of iodine metabolism biomarkers in assessing the iodine nutrition status in surgically treated patients with thyroid disease.
- Krejbjerg A., Bjergved L, Pedersen IB, Carlé A, Jørgensen T, Perrild H, Ovesen L, Rasmussen LB, Knudsen N, Laurberg P.(20140 Iodine fortification may influence the age-related change in thyroid volume: a longitudinal population-based study (DanThyr). Eur J Endocrinol.
- Tang KT, Pan WH, Wang FF, Lin JD, Won GS, Chau WK, Lin HD, Hsieh YT. (2014) Iodine status of Taiwanese children before the change in national salt iodization policy: a retrospective study of the nutrition and health survey in Taiwan 2001-2002.
- Rohner F., Zimmermann M., Jooste P., Pandav C., Caldwell K., Raghavan R., Raiten DJ.(2014) Biomarkers of nutrition for development–iodine review.
- Katz PM, Leung AM, Braverman LE, Pearce EN, Tomlinson G, He X, Vertes J, Okun N, Walfish PG, Feig DS. (2014) Iodine nutrition during pregnancy in Toronto, Canada.
- Bailey LB., Stover PJ., McNulty H., Fenech MF., Gregory JF 3rd, Mills JL., Pfeiffer CM., Fazili Z., Zhang M., Ueland PM., Molloy AM., Caudill MA., Shane B., Berry RJ., Bailey RL, Hausman DB., Raghavan R., Raiten DJ.(2015) Biomarkers of Nutrition for Development-Folate Review. J Nutrition
- WHO/FAO (2004). Vitamins and minerals requirements in human nutrition. Second edition. World Health Organization.Food and Agriculture Organization of the United Nations.